Dùng Treatment (BHA/Adapalene) sai cách là nguyên nhân hàng đầu khiến hàng rào bảo vệ da sụp đổ. Bài viết này Bác sĩ Đạo sẽ chỉ rõ ranh giới giữa ‘đẩy mụn’ và ‘bùng mụn’, giúp bạn điều chỉnh lại routine trước khi quá muộn.
Tác giả: Bác sĩ CKII Trương Lê Đạo
Bạn nghe nói BHA giúp đẩy mụn, Retinol giúp căng bóng da? Bạn mua đủ bộ về dùng nhưng kết quả nhận lại là làn da đỏ rát, mụn viêm bùng phát (breakout) thay vì đẩy mụn (purging)?
Với hơn 20 năm kinh nghiệm da liễu, tôi nhận thấy 90% các bạn da dầu mụn thất bại không phải vì sản phẩm dở, mà vì thiếu chiến lược dùng đúng cách. Dưới đây là 3 sai lầm “chí mạng” và cách khắc phục.
1. Tư duy “Sạch bong kin kít” (Over-cleansing)
Da dầu thường có cảm giác nhờn rít khó chịu, khiến bạn muốn rửa mặt thật mạnh, dùng các loại sữa rửa mặt có hạt (scrub) để “bào” sạch dầu.
Tại sao sai? Khi bạn chà xát quá mạnh, hàng rào bảo vệ da bị tổn thương. Lúc này, da mất nước và tuyến bã nhờn sẽ nhận tín hiệu “khẩn cấp” để tiết thêm dầu bù trừ. Kết quả: Da vừa khô căng, vừa đổ dầu nhiều hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn mụn phát triển.
Lời khuyên: Hãy chọn sữa rửa mặt dạng gel dịu nhẹ, pH 5.5 và tuyệt đối tránh các loại hạt scrub khi đang có mụn viêm.
2. “Tham” hoạt chất nồng độ cao (Over-treatment)
Bạn nôn nóng muốn hết mụn nhanh nên dùng BHA 2% hàng ngày, tối nào cũng bôi trần Adapalene/Retinol?.
Tại sao sai? Da cần thời gian để dung nạp. Việc tấn công dồn dập khiến da bị quá tải (overload), dẫn đến viêm da tiếp xúc. Các dấu hiệu báo động là đỏ, rát, ngứa và bong tróc từng mảng.
Giải pháp: Hãy áp dụng Kỹ thuật Sandwich (Kẹp thịt).
Thoa một lớp dưỡng ẩm mỏng.
Thoa hoạt chất (Adapalene/Retinol).
Thoa tiếp một lớp dưỡng ẩm khóa lại. Cách này giảm kích ứng cực tốt mà vẫn đảm bảo hiệu quả.
3. Bỏ quên bước “Phục hồi” (Skipping Recovery)
Rất nhiều người chỉ tập trung vào “tấn công” (Kill bacteria) mà quên “phòng thủ” (Repair barrier). Một làn da yếu ớt không thể hết mụn. Nếu bạn đang dùng treatment, bắt buộc phải có bước dưỡng ẩm chứa Ceramide, Niacinamide hoặc B5 để củng cố hàng rào bảo vệ.
Làm sao để xây dựng lịch trình chuẩn?
Biết lỗi sai là một chuyện, nhưng lên lịch bôi thoa thế nào để các hoạt chất không “đánh nhau” mới là chuyện khó. Ví dụ: Sáng thứ 2 dùng BHA thì tối thứ 2 có được dùng Retinol không? Da nhạy cảm thì xen kẽ thế nào?
Để giúp các bạn không bị rối, tôi đã biên soạn một phác đồ chi tiết chia theo từng ngày (Sáng/Tối) dành riêng cho người mới bắt đầu. Bạn có thể tham khảo trọn bộ quy trình skincare cho da dầu mụn chuẩn y khoa mà tôi đang áp dụng cho bệnh nhân tại phòng khám.
Trong bài viết chi tiết đó, tôi cũng chia sẻ kỹ hơn về các hoạt chất thay thế an toàn như Azelaic Acid cho những bạn không dùng được Retinol.
Lời kết Trị mụn là cuộc đua marathon, không phải chạy nước rút. Hãy lắng nghe làn da và bắt đầu chậm rãi. Chúc các bạn sớm có làn da khỏe đẹp!
